سیستم سازه‌ای دال تخت بدون تیر در طراحی سازه‌ها به عنوان قاب خمشی مجاز است یا خیر؟
...
🔺سؤالی که مطرح شده است این است که در صورت استفاده از سیستم دال و ستون آیا مجاز به طراحی همچنین سازه‌ای خواهیم بود یا خیر؟ برای رسیدن به یک پاسخ مشخص، متأسفانه استاندارد 2800 و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ویرایش 1392 به‌قدر کافی صراحت ندارند. برای این منظور در این نوشتار به آیین‌نامه ACI318-19 و ASCE7-16 ارجاع داده می‌شود.
🔺طبق تعریف‌های آیین‌نامه ACI318-19 در فصل دوم، سیستم دال و ستون (دال تخت) می‌تواند به‌عنوان قاب خمشی معمولی و یا متوسط در نظر گرفته شود (شکل ضمیمه ) مطابق این آیین‌نامه استفاده از سیستم دال و ستون نمی‌تواند در دسته قاب خمشی ویژه شمرده شود.
🔺طبق جدول 12.2.1 آیین‌نامه ASCE7-16 استفاده از سیستم دوگانه قاب خمشی متوسط + دیوار برشی ویژه برای مناطق SDC D تا F مجاز است. این مناطق تا حدودی قابل قیاس با طبقه‌بندی انجام شده در استاندارد 2800 برای مناطق لرزه‌خیزی ایران است. به عبارت ساده‌تر، منطقه SDC “D” به بالا تقریباً مشابه مناطق دسته بندی شده در ایران است.
🔺مطابق جدول 12.2.1 آیین‌نامه ASCE7-16 (تصویر ضمیمه) برای مناطق D حداکثر ارتفاع مجاز سازه با سیستم مذکور تقریباً 50 متر و برای مناطق E و F حداکثر ارتفاع مجاز سازه 30 متر خواهد بود.
🔹بنابراین، مطابق ضوابط ACI318-19 و ASCE7-16، امکان استفاده از دال و ستون به همراه دیوار برشی ویژه با در نظر گرفتن سیستم دوگانه با ضریب رفتار Ru=6.5 قابل استفاده است. به شرطی که ضوابط مربوط به فصل 18 آیین‌نامه ACI318-19 برای سیستم دال و ستون تماماً رعایت شود که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به توزیع مناسب آرماتورهای خمشی دال، استفاده از ضخامت مناسب دال، محدود کردن برش پانچ و یا استفاده از آرماتور حداقل پانچ اشاره کرد.
🔹نکته مهم: در این نوع سازه‌ها، باید حتماً از المان Shell برای دالها و با سختی مؤثر (مثلاً 0.25 برای خارج از صفحه و 0.35 برای درون صفحه) در مدل استفاده کرد.
